Zoals een slang van huid verandert zo verandert ook De Gids: na de zomer komt De Internet Gids met online edities. We nemen vast een voorproefje met de serie Nieuwe Metamorfosen: gedaanteverwisselingen die Ovidius nog niet in zijn verzameling op kon nemen. Aan welke actie van welke hedendaagse goden wordt d.m.v. die nieuwe metamorfosen ontkomen? Een moderne meester is de Israëlische schrijver Etgar Keret. Rutger Lemm en Stephane Kaas maken een film over hem
“En anders dan anders staat ze niet op om weg te gaan. Ze blijft bij je slapen. En jij valt niet in slaap, maar blijft in bed liggen kijken naar haar mooie lijf, naar de zon die buiten ondergaat, naar de maan die ineens uit het niets lijkt op te duiken, naar het zilveren licht dat haar lijf streelt en speelt met de haren op haar rug. En in nog geen vijf minuten blijk je met een klein dik mannetje in bed te liggen.”
-Etgar Keret, Dikkerdje (2002)
Met dit citaat begon het filmplan waar mijn vriend Stephane Kaas en ik twee jaar aan werkten. Kaas ontdekte het werk van Etgar Keret op de middelbare school en vertelde mij enthousiast over de korte verhalen, waarin alles mogelijk leek. Ik werd onmiddellijk gegrepen door het verhaal Dikkerdje. Het gegeven van een mooi meisje dat ’s nachts in een dik, harig, grofgebekt mannetje verandert, leek me zowel hilarisch als romantisch, en paste binnen de liefde voor absurdisme die Kaas en ik deelden.
Jaren later ontmoette ik Etgar Keret zelf om hem in Israël te interviewen. Zoals met elk interview was het vooral een excuus om een held te ontmoeten. Etgar lette niet op mijn vragen, vooral niet toen ik hem naar de zelfmoord van zijn beste vriend tijdens hun dienstplicht vroeg, en vertelde gewoon de verhalen waar hij zin in had. Het waren fantastische verhalen, en hij leek niet op te kunnen houden. Het beeld van de briljante schrijver breidde zich uit: ook zijn levensverhaal bleek een sprookje. In de jaren erna ontstond er – tot mijn grote verrassing – een vriendschap.
Tijdens de researchfase van de film bezochten Kaas en ik twee keer Tel Aviv, waar we Etgar en zijn vrienden nog beter leerden kennen. Etgar bleek een compulsieve verhalenverteller, die de pijn en de verwarring van het leven voortdurend oplost met een grappige anekdote of met proza. Tegelijk was zijn leven ook in het echt absurd. De eerste keer dat we Etgar ontmoetten, kwam zijn beste vriend Uzi, een grote, kale vent met blauwe puppy-ogen, aanlopen met zijn hond en zei meteen met zijn Israëlische basstem: “You know Etgar’s story about the guy who has his balls licked by his dog? That’s me! And this is the dog.”
Uzi is miljonair geworden in de IT-industrie, maar hij woont in een klein appartement in het centrum van Tel Aviv, waar hij voornamelijk uit eten gaat en op het strand ligt. Zijn meest recente project is de hydrovibrator: een klein verlengstuk van de doucheslang, dat het voor vrouwen makkelijker maakt om te masturberen.
“It’s my dream that when I have my coffee in the morning, with every sip a thousand women are coming because of me.”
Het gezicht van de hydrovibrator was een actrice die ook ooit in Conan The Barbarian speelde, vertelde Etgar ons later gretig. Erg veel hielp het niet: Uzi had nog dozen vol staan. Hij gaf er ons twee mee:
“For your girlfriends.”
In onze film wilden Kaas en ik Etgars talent blootleggen: hoe transformeert hij de pijnlijke en saaie realiteit tot zijn fantastiche verhalen?
We wisten meteen dat Dikkerdje een van de pijlers van de film zou vormen. Tijdens gesprekken met Etgar waren we al te weten gekomen dat het verhaal ontstaan was in de tijd dat hij zijn latere vrouw Shira Geffen ontmoette. Etgar was lange tijd een ongedisciplineerde feestganger, zonder vaste relatie. Met Shira, een actrice en dichter die zich later als regisseur zou ontplooien, was het anders. Toch werd hij verscheurd. Zoals Uzi zei:
“He had a conflict between his desire to be with Shira, and his desire to be with me.”
Dikkerdje is een compromis tussen het wilde leven met Uzi, en de liefde voor Shira.
We wilden dat Etgar zijn eigen creatie zou ontmoeten, zoals Woody Allens schrijverspersonage Harry Block in Deconstructing Harry (1997), waaruit de volgende heerlijke en essentiële dialoog komt:
Ken: “Cold fish, your third ex-wife. She never would have made a good mother."
Harry: “Who are you?”
Ken: “lt's me. Ken! Look at this guy! You created me, now you don't recognize me?”
Harry: “l won't stand here and get lectured by my own creation.”
Ken: “You can't fool me. l'm not your shrink. He only knows what you tell him. I know the truth.”
We moesten dus op zoek naar ons eigen Dikkerdje. Iemand raadde ons aan om de film A matter of size (2009) te kijken, een flauwe Israëlische comedy over dikke mannen die sumoworstelaars worden. Maar daar spotten we hem al snel: Alon Dahan.
Het was nog een hele klus om hem zover te krijgen. Intussen bleef ik verliefd naar zijn Google Images staren, terwijl ik tegen Kaas bleef zeuren:
“Hij is perfect! Perfect zeg ik je!”
Uiteindelijk kregen we onze zin en zo transformeerde ons idee van Etgars dikkerdje naar een echte filmset, waar Alon helemaal losging in een falafelzaak, en zo populair bleek dat de opnames steeds onderbroken werden door vrouwen die hem wilden knuffelen.
We filmden de ontmoeting tussen Etgar, het dikkerdje en de jongen, die zogenaamd in de ochtendschemering plaatsvond (vlak voor het mannetje weer in de lieve vriendin verandert), maar eigenlijk aan het eind van de dag gedraaid werd. Hoe dan ook was het een race tegen de klok. Alon stond erop om Etgar te kussen. Dat voelde als een soort bedankje voor zijn schepper, en zo geschiedde.
Tijdens de opname vroeg ik Etgar of dit ook het dikkerdje was dat hij in zijn hoofd had. Hij glimlachte.
“No, when I think of the Fatso, I always see Uzi.”
Toen we later Shira en Etgar samen filmden, ontdekten we hoe belangrijk zij in zijn leven is. Hij praat constant, zij is stil en observeert met enige scepsis. Hun ontmoetingsverhaal is zeer typisch. Etgar verliet een club, terwijl zij juist binnenkwam. Ze praatten even en toen riep zij over de luide muziek:
“Kus me!”
Etgar schrok hiervan, maar de volgende dag durfde hij haar mee uit te vragen. Maanden later zei hij dat haar kus-opdracht het stoerste was wat een meisje ooit tegen hem had gezegd.
“Kus me?” zei Shira, “nee, ik zei: ‘Je gaat op dit uur nooit meer een taxi vinden’.”
Zo vormt het dikkerdje, de combinatie van Uzi en Shira, een kantelpunt in Etgars leven, hoewel je nooit helemaal zeker kunt weten wat er precies van klopt. En wat maakt het ook uit?
Beeld: uit de aankomende documentairefilm door Stephane Kaas & Rutger Lemm
