Hoe overzichtelijk is seks? Thomas Muntz gelooft niet in vrijen zonder spetters, zo blijkt uit zijn bijdrage aan onze serie Vaderlandse Letteroefeningen: "Seks als Kunde". Eva Vanhiertrop-Hoogtropisch laat met haar tekening zien dat ook platte plaatjes diepte kunnen hebben.
Oktober 2013. De Britse krant The Guardian bericht over seksuologe Ai Aoyoma. Zij luidt de noodklok voor de Japanse jeugd. Jonge Japanners vinden seks onhandig, nodeloos ingewikkeld en vies.
Aoyama believes the country is experiencing "a flight from human intimacy" .
The sign outside her building says „Clinic”.
Na het lezen van het artikel ben ik plotseling terug in het voorjaar van 2004. Ik zit in 3VWO.
"Kleur de clitoris groen. Kleur de binnenste schaamlippen blauw. Kleur de anus rood." Een lesuur van het vak 'Verzorging’ is in volle gang op een progressieve middelbare school in Den Haag. Voor me ligt een perfect symmetrische lijntekening van een vagina. Ik word geacht seksueel volwassen te raken - de nodige kennis te verwerven voor een fysiek en emotioneel gezond seksleven - nadat ik met potloden een dwarsdoorsnede van een kut heb in gekleurd.
Seks was, zelfs voor een vijftienjarige, zelden zo eenzaam.
Nu begrijp ik wat ik toen al voelde. Achter de vreemde invulopdracht ging een begeerte schuil die niets met seks te maken had. Een begeerte om het seksleven beheersbaar en frontaal inzichtelijk - of liever: overzichtelijk - te maken. Een begeerte die de meeste seks maar niet weet te bevredigen.
Een beetje vrijpartij mist ieder overzicht. Het gebeurt onder een hoek, en de toegang tot andermans geslachtsdeel is permanent gehinderd, vindt plaats langs een been of buik of bil. Binnen de lijntjes kleuren gedurende het wippen is er ook niet bij; zo je al kan falen of slagen in seks is je succes niet direct kenbaar. Genot van een bedgenoot ken je vrijwel uitsluitend uit de tweede hand. Seks is fundamenteel verhuld. Wanneer je vrijt onder de ene hoek, kan je niet vrijen onder de andere hoek. De ene toegang, sluit toegang tot de andere uit.
Het karakter van seks is wezenlijk anders dan het karakter van anatomie. Bij seks kom je altijd een arm of een vinger te kort, of ligt er nou net juist één in de weg. Bij anatomie heb je altijd aan twee of tien precies genoeg, ééntje erbij of eraf heet een afwijking.
Er is eigenlijk maar één seksuele praktijk die de diepere aannames verzorgingsles werkelijk volgt, die de begeerte van overzicht en directe toegang bevredigt: porno.
Pornografie deelt de logica van anatomie en biologie - de logica van hedendaagse kennis. Vieze plaatjes, blaadjes en filmpjes zijn op het saaie af voorspelbaar en herhaalbaar. Zoals een goed laboratoriumexperiment. De opstellingen zijn helder, de weergave van de data - van de plaatjes - optimaal en beeldvullend. Zelfs het genot, steevast gecodeerd tot een kreun, volgt de prikkeling der zenuwen met de oplopende accuratesse van een geigerteller.
Op gezette tijden klinken er van de opiniepagina’s van kranten verontwaardigde geluiden over 'de pornoficatie van de samenleving'. Onze kinderen halen al hun kennis over seks van hardcore porno op het internet! Maar waar kan je de kennis om de schematische kut in te kleuren beter vandaan halen dan van de frontale kut online?
Verwoede pogingen om porno te reduceren tot z’n ranzige, criminele en treurige productieproces ten spijt: porno en voorlichting zijn van hetzelfde laken een pak. Het is seks zonder misstap, vrijen zonder spetters. Cola zonder suiker, een pitloze druif.
Seks is de moderne mens een Tantaluskwelling. De overgave aan een ander, de, niet in de laatste plaats emotionele complicaties van de daad en de daarmee gepaarde onzekerheid zijn zaken waar we niet toe opgeleid zijn. Een beheerst en overzichtelijk seksleven betekent het einde van de soort - zie het schrikbeeld van lusteloze Japanners die tot diep in de nacht op hun Tamagotchi zitten te drukken.
Seks is innerlijke strijd. Seks is het laatste gebied waar de logica van beheersing en overzicht nog onvoldoende grip heeft; de laatste plek waar je met je poten in de modder moet staan. Er is geen Google Maps voor in je bed.
Thomas Muntz is filosoof, hoofdredacteur van deFusie en werkzaam als onderzoeksjournalist. Eva Vanhiertrop-Hoogtropisch studeert aan de Gerrit Rietveld Academie.
Meer seks als kunde? Hier!
