OVER DE GANGSTERS, OPENBAAR VERVOER, EN HET IETS MINDER GOEDKOOP MAKEN VAN AAN "CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY" TE DOEN

In de herfst verschijnt bij uitgeverij Atlas Contact de bundel "Van groot belang" van Nachoem M. Wijnberg. Nu in De Internet Gids alvast een actuele voorpublicatie.
Twittert u? #dijsselbloem

Je voorstel is dat er genoeg tegenmacht in de staat is
dat de gangsters hun macht
niet zo groot kunnen maken
dat hun leven of eigendom meer zeker is
dan die van anderen.

Zo’n staat kan bedrijven verplichten
om als ze zaken doen
in een staat waarin gangsters aan de macht zijn
mee te werken aan het omverwerpen
van de regering van die staat.

Die verplichting is de belasting
die hun staat hen oplegt
als zij de markt van die andere staat binnen willen gaan.

Op die manier privatiseer je een deel
van je buitenlandse inmenging,
zoals je ziektekostenverzekeringen kunt privatiseren of

gevangenissen.

Maar dan moet je niet tegelijk
die gevangenissen en de wetgevers privatiseren,
zoals je niet tegelijk de politie en de gangsters moet privatiseren.

Hoe kan de politie niet voor de staat werken,
maar de gangsters wèl?

Denk aan een staat waarin privé-personen opsporen en vervolgen
en zij krijgen een deel van de boete,
zoals in Rome,
terwijl de gangsters in dienst van de staat
de burgers een deel afnemen van wat zij hebben,
of misschien alles,
zoals om de zoveel tijd plotseling alles afnemen
van wie in tijd handelen
of in de geschiedenis.

Ben je nu plotseling een arme man
dat je over de toekomst spreekt
als over een bus?

Je zag er een voorbij rijden
en je wist niet
wat het beste was,
verder lopen
of bij de halte gaan wachten op de volgende.

Een bus, een trein,
maar gisteren zei je nog
dat òf de zorgverzekeraars òf de ziekenhuizen
van de staat zouden moeten zijn,
niet allebei tegelijk.

Dat had te maken met
hoe ongerust je werd een kans te verliezen,
als je met jezelf onderhandelde.

Een groep handelaren komt aan bij de grens van China
en ze zeggen dat ze een ambassade van de
Romeinen zijn,
maar wat ze bij zich hebben
tegen zich ongerust te voelen,
de verzekering van hun goederen
tegen het risico dat China er niet meer zou zijn als zij aankwamen,
en als gift van de koning van Rome aanbieden,
als teken dat de keizer van China grotere macht dan hij heeft,
in de verwachting veel grotere giften terug te krijgen,
komt helemaal niet uit Rome.

Wat denk je dat ze de volgende keer proberen,
dat ze een ambassade zijn
van de koning van Perzië?

Of denk je dat ze dan meteen gaan uitleggen
dat een verzekeraar
deelneemt in je verlies,
maar als je hem ook een klein deel van de winst beloofd hebt,
in je leven.

envoi1
Gangsters, zoals Lenin of Mao,
staan je niet toe dat je stil blijft,
je moet ook zeggen dat je het met eens bent
en steeds weer, vaker dan een keer in een leven,
geven ze je een beetje vrijheid
om daarna jou en iedereen te straffen
die iets met die vrijheid gedaan heeft
- dat is een strategie om hun macht
meer sustainable te maken (sustainability
is net zoiets als corporate social responsibility,
en op het zijn vaak dezelfde personen
die in het een en het ander lesgeven).

envoi2
Waarom en wanneer is het een goed idee om heen en weer te gaan tussen nationaliseren en privatiseren van een belangrijke industrie, zoals de spoorwegen of de banken?
Als elk van de twee voor- en nadelen heeft worden de nadelen meestal groter hoe langer een van de twee onveranderd voortduurt, maar te vaak heen en weer gaan geeft ook nadelen, en daarom stel je voor dat de meeste burgers in een staat het maar een keer in hun leven meemaken dat een industrie die genationaliseerd was weer geprivatiseerd wordt of omgekeerd.
Hoe ouder je burgers worden, hoe langer de tijd die je voorbij wilt laten gaan.
Toen het misging met Lehman Brothers stelde je voor om snel een paar banken in Nederland te nationaliseren en je werd een Marxist genoemd, terwijl het toch tegenovergesteld aan Marx is als je aan het begin van de herfst het kapitalistisch systeem wilt redden.
Nu wil de staat der Nederlanden de bank die zij kocht omdat die anders bankroet gegaan was – dat is de ABN AMRO - weer verkopen, maar waarom zou zij die niet nog een leven lang houden?
Er blijven nog genoeg niet-staatsbanken over om de mededinging op de markt voor bankdiensten niet te verstoren en zelfs als de staatsbank minder efficient kan zijn omdat zij een staatsbedrijf is lijkt dat geen probleem, als zij het minder goed doet zal zij kleiner worden.
De staat zou die bank zich kunnen laten gedragen zoals zij wilde dat een bank zich gedroeg en als dan zou blijken dat dit het moeilijk maakte bepaalde bankdiensten te verlenen zou die bank daarmee kunnen ophouden.
Zo kan meteen proefondervindelijk vastgesteld worden welke bankdiensten beter door niet-staatsbanken aangeboden kunnen worden en kan een nieuwe Glass-Steagall act geschreven worden die een bank die juist die diensten wil aanbieden verbiedt die andere diensten aan te bieden, zoals spaarrekeningen, die het de staat moeilijk maken die bank bankroet te laten gaan.
Moet ik er bij zeggen dat een van mijn grootvaders bankierde met de Amsterdamsche bank, later de AMRO, later de ABN AMRO, terwijl mijn andere grootvader bankierde met de Phillips bank, later Mees, later ABN AMRO MeesPierson, en die Phillips bank was van de Phillipsen in Zaltbommel bij wie hun neef Karl Marx kwam logeren en aan wie zij een toelage gaven als voorschot op de erfenis van zijn moeder, van wie hij niets meer kreeg?
Overigens: privatiseren kan enkel betekenen dat de staat iets niet meer als een publiek goed aanbiedt, maar het aan de markt overlaat om aan te bieden, en dat kan zonder dat er privé-eigendom is.
Een markt zonder privé-eigendom, dat kan als je iets hebt wat als geld kan zijn zonder ooit iemands eigendom te zijn.
Waarom niet eerst geen privé-eigendom, behalve van geld, maar met dat geld kun je niets kopen, enkel hoe je met iemand bent?