Met de top van de Mount Blanc in haar hand volgt kunstenaar Vibeke Mascini de voetsporen van geoloog H. B. de Saussure.
Het topje van de Mont Blanc in de collectie van Teylers Museum in Haarlem
In de zomer van 1787 klimt de geoloog Horace-Bénédict de Saussure naar de top van Mont Blanc. Hij kent de berg voor het eerst een precieze hoogte toe waarmee het de hoogst bekende berg van Europa wordt. Voordat de geoloog afdaalt, onteigent hij het hoogste stukje rots dat later in Teylers museum in Haarlem terecht zou komen. Al eeuwen lang verblijft het ‘topje van Mont Blanc’ in een vlak land; net 3,2 meter boven zeeniveau.
Ik was een van de tweeduizend mensen die in de zomer van 2016 besloot de Mont Blanc te beklimmen. Als onervaren bergbeklimmer zocht ik alle mogelijke manieren om mij in een Hollands landschap voor te bereiden op het bestijgen van de hoogste berg van de Alpen. Wanneer ik over een Scheveningse duinrug liep, beeldde ik mij kilometers diepe afgronden in en de Bloemendaalse vijvers waar reigers visten waren in mijn voorstelling ijskoud van het gletsjerwater. Ik ontdekte dat er zo’n 69 klimhallen zijn in Nederland, wat ik veel vond voor een land dat haar enige bergtop in een vitrinekast bewaart. Het was deze Haarlemse bergtop die mij aanspoorde om naar Chamonix af te reizen.
Mijn expeditie naar de top van Mont Blanc volgde vele voetsporen. Soms betrapte ik mijzelf erop de voetafdrukken van de oude geoloog in de verse sneeuw te herkennen, of de overblijfselen van het astronomisch observatorium dat meer dan 100 jaar geleden door de besneeuwde top werd opgeslokt, ik leek zelfs de echo te horen van de propellers van de piloot die voor het eerst neerdaalde op het hoogste punt van Mont Blanc.
Het landschap van onze verbeelding overstijgt met gemak de beperkingen van de geologie en de tijd. Met Cloud Inverse onderzoek ik het begrip van landschap; voorbij het sublieme en het onkwetsbare, als iets dat gevormd wordt met iedere stap en gedachtesprong die wij zetten.
Mijn oudoom Janos, die al 40 jaar in dezelfde Duitse stad woont, wordt regelmatig door de politie thuisgebracht omdat hij de weg is vergeten. Maar uit zijn hoofd dramt hij wel moeiteloos alle zijstraten op van de Andrássy út in Boedapest, de stad waar hij in zijn kinderjaren woonde.
Op 20 december tussen 16:00-17:30 zal Vibeke Mascini haar nieuwe boek Cloud Inverse lanceren in Teylers museum in Haarlem. Aldaar zal er een gletsjer te proeven zijn en zal filoloog Sophie van Romburgh een rondleiding geven in relatieve stilstand.
