“You’re going to be okay,” I said, and opened the cans of soda and put them on the table and then wiped the intern’s face and shirt. “The worst is over. I am with you,” I quoted, “and I know how it is.” He started to cry. He was probably twenty-two years old and far from home. The whole scene was ridiculous, but his fear, and so my sympathy, were genuine.

Uit: 10:04, Ben Lerner, 2014.

Ben Lerner is een van de hedendaagse schrijvers wiens werk door mijn gedachten blijft kolken. Meesterlijke stijl, associaties en dialogen terzijde zijn het de fragmenten waarin al het inzicht en vakmanschap plots samenspant die zijn boeken zo onovertroffen maken. Zijn roman 10:04 bevat zo'n lucide moment. De hoofdpersoon, een schrijver die veel weg heeft van Lerner en tijdens een residentie onderzoek doet naar Walt Whitman, raakt daarin op een jetset kunstenaarsfeestje verzeild. Lerner beschrijft dan op kenmerkende wijze de zelfbewuste gedachtekronkels van zijn antiheld en laat zijn onderzoekende blik langs het brokkelige decorum van het huisfeest glijden, totdat zijn oog valt op een stagiair die zichzelf in een bad trip genadeloos onderkotst. Vervolgens ontpopt de verteller zich, denkend aan de extatische oorlogsverpleger Whitman, wat ongemakkelijk tot de beschermengel van de verwarde jongen. Met een overweldigende tederheid legt hij de stagiair in bed, stelt hem gerust, vertelt hem verhalen over Kafka en Hart Crane totdat hij kalm in slaap valt en drukt hem ten slotte, geheel in de geest van de grootvader van de Amerikaanse poëzie, een kus op het voorhoofd. In deze prachtige scène geeft Lerner opnieuw antwoord op een vraag die door zijn oeuvre blijft zoemen: wat is de plaats van kunst in de wereld? In 10:04 suggereert hij onder meer dat de schrijver niet kan stoppen met lezen, dat teksten altijd met elkaar verbonden zijn en zelfs met de wereld kunnen vervloeien. Het zijn juist die momenten, waarop "the distinction between fiction and nonfiction didn't obtain", waar Ben Lerner de innige vervlechting van literatuur en menselijke levens laat zien, en daarmee iets openbaart dat misschien wel het eenentwintigste-eeuwse sublieme kan worden genoemd.

Ben Lerner is op 9 mei in Amsterdam voor de Gidslezing in de Rode Hoed. Tickets kunt u hier bestellen.