Voortbordurend op het jeugdnummer van De Gids dat afgelopen zomer verscheen, maakte DIG een dossier over jeugd en spel. DIG vroeg aan schrijvers en kunstenaars om het thema ‘spel’ zo breed mogelijk op te vatten. Daarbij kun je denken aan spel of spelen in fysieke vorm, als kind of als volwassene, maar ook aan een speelse of experimentele vorm van werken.

De redactie vroeg aan drie jonge schrijvers, Sabirin (12), Ivar (15) en Tibah (18) om werk in te sturen en het vergezeld te laten gaan van hun antwoorden op een vragenlijst van Marcel Proust, een voorloper op vragen die je vroeger in vriendenboekjes vond. Hun gedichten en verhalen staan in het Jeugdhonk. Dichter Maartje Smits ging voor Spele een samenwerking aan met Esther Walter: zij maakten samen een reeks kleurplaten over het moederschap. Daniëlle Zawadi maakte een video bij haar spoken word-voordracht over de spelachtige mechanieken van het contact tussen mensen online op sociale media. Verder in het dossier onder meer: een videowerk van Iza Tromp, poëzie van Thirza van Kampen en een beeldbijdrage van kunstenaar Ruth van Beek waarin ze een andere weergave van tijdverloop onderzoekt. Het dossier zal ook blijvend worden aangevuld.

Spel lijkt een van de belangrijkste definiërende entiteiten te zijn die kinderen van volwassenen scheiden. Meermaals zijn we in de afgelopen tijd echter op de noodzaak van spel voor ons eigen leven in lockdown gewezen. Waarom associëren we spelen eigenlijk voornamelijk met de jeugd? DIG vraagt zich af wat voor plek het spel en het jeugdige innemen in het bewustzijn van onze veranderde realiteit. Hoe het spel niet een vlucht hoeft te zijn uit de werkelijkheid, maar de werkelijkheid juist kan veranderen en nieuwe interpretaties kan bieden.

Een spel is een ruimte waarin de spelende personen zich voor een bepaalde tijd op een andere manier tot de wereld verhouden. De echte wereld wordt vaak geïmiteerd, waarbij verschillende waarheden worden weggelaten. De oorspronkelijke omgeving speelt nog een rol, maar de invulling ervan is veranderd. Er worden andere regels bedacht; andere vaardigheden zijn belangrijk. De speler is zich bewust van wat zich buiten de beperkingen van het spel begeeft, maar dat is even niet van belang: een spel is een onderbreking van de werkelijkheid; een begrensde wereld binnen de begrensde wereld waarin we nu leven.

Voor het spelen van een spel zijn er bepaalde ijkpunten nodig: een locatie, een tijdsduur en een selectie van spelers. Maar wat als we denken aan het oneindige spel? Is het mogelijk om deze pijlers overboord te gooien; deze allemaal onbepaald te laten en spelend door de ‘echte’ realiteit te blijven bewegen?

Wees welkom om, net als bij alle andere dossiers van DIG, te reageren op de artikelen door kopij in te sturen naar webredactie@de-gids.nl. DIG-dossiers worden doorlopend aangevuld.

Namens Basje Boer, Teun Grondman, Asha Karami, Fabienne Rachmadiev, Vere van der Veen en Frances Welling van de DIG redactie.