Op weg naar de Afsluitdijk, de storm heeft het luchtruim boven Zurich schoongeveegd, maar blijft doorgaan alsof er nog wat achtergebleven is. Ik doe hetzelfde met Zürich. Zelfde naam, iets andere uitspraak, bijna negenhonderd kilometer verderop.

We waren er maar een paar dagen in 2019, maar de stad heeft een indruk achtergelaten. De expositie waarvoor we kwamen, de gaybar met bigger than life figuren, de vreetschuur in het midden van het centrum, waar we aan een tafel met zes of zeven bonkige blonde Zwitsers zaten, wat niet eigenlijk. Iemand uit de buurt, met wie ik sinds kort wat kunde heb en die wil dat ik hem domineer, noemde het een tourist trap. Komt dat even goed uit, want dat waren we ook.

Hij vraagt: ‘Wat dacht je ervan als ik iets over Zürich schrijf en je gebruikt wat je nodig hebt voor je tekst?’ Dit is waar mijn persoonlijke ChatGPT mee kwam:

Het meer, niet te ver, in zicht, de bergen. De luxe boetieks, niet al te ver in zicht, de banken. Linkse politici praten over sociale ideeën en voeren een politiek uit ten gunste van het geld. Een grote wannabe-metropool, in een kleine, wannabe-neutrale schuilplaats. Kunstenaars roken wiet, bankiers snuiven cocaïne, allemaal formeel illegaal, maar overal verkrijgbaar en geaccepteerd. Mensen van over de hele wereld komen voor de baan, voor het salaris. En ze houden van de natuur, het meer en de bergen. De drugs en het leven. Op de een of andere manier. En ze blijven. Vanwege de natuur misschien. Vanwege de politieke stabiliteit misschien. Vanwege de medicijnen misschien. Vanwege het geld, zeker.

Neutraliteit geeft af, maakt vlekken die niet gemakkelijk te verwijderen zijn. Ieder van ons is een man met een vlekje. Het is het vlekje dat me interesseert. Check je vlekje.

Vertel me drie details die ook degenen die er wonen niet kennen.

Er zijn openbare fonteinen door de hele stad met een apart watersysteem voor het geval het normale watersysteem kapotgaat.

Zürich voor mijn geestesoog, bezaaid met blinde vlekken. Waar rook is, is vuur.

Er is me ooit verteld dat er onder het station van Zürich een metrostation gebouwd is, terwijl de mensen twee keer tegen de komst gestemd hebben. Omdat ze zeker wisten dat het gebouwd zou worden, waren ze al begonnen met de bouw. Ook is er één tunnel die al gebouwd was en nu door de tram wordt gebruikt.

In een blinde vlek, buiten het bereik van het oog, ligt een wereld verborgen, vol geheimen en wonderen. Image of Een blinde vlek in het oog. Opens in a new window. Het is een plek van duisternis en schaduw, waar niets is wat het lijkt. Het is een plek van mogelijkheden, waar alles kan gebeuren. In een blinde vlek kan je dromen en fantaseren. Je kan creëren en ontdekken. Je kan jezelf vinden. Image of Een dromende man. Opens in a new window. Een blinde vlek is een plek van magie, waar alles mogelijk is. Het is een plek van hoop, waar alles kan gebeuren.

Nog een interessant verhaal uit Zwitserland over de chocolade die je in het vliegtuig krijgt. De voorganger van Swissair deelde ooit als afscheidscadeau goudstaven gevuld met chocolade uit aan zakenpassagiers op Europese vluchten. Maar in 1997, in de nasleep van het Zwitserse debat over nazigoud, besloot het bedrijf de pralines te verpakken als kleine Matterhorns. Een woordvoerder verzekerde Der Spiegel destijds dat de verandering ‘uit eigen vrije wil, zonder druk van buitenaf’ was doorgevoerd. In 2020 beëindigde de vliegtuigmaatschappij na tien jaar de samenwerking met de leverancier na krantenkoppen als ‘De chocoladekoning strijdt tegen abortus en homoseksuelen’.








Het zijspoor is een podcast gemaakt door Romy Day Winkel en Simone Atangana Bekono voor DIG. In elke aflevering gaan ze in gesprek met een schrijver over een door hen gekozen woord. Simone en Romy duiken voorafgaand in de krochten van het internet en hun boekenkast om teksten en andere associaties te vinden waarin dit woord verwerkt zit. Vervolgens zullen ze hun meest opmerkelijke vondsten aan de gast, en aan elkaar, presenteren.


In deze aflevering spreken ze dichter en poëziecriticus Obe Alkema (@obeandthemachine) over de Zwitserse stad ‘Zürich’. Aan de hand van het gevonden materiaal schreef Obe Alkema een nieuwe tekst die in de podcast te horen is en hierboven te lezen is.


Met dank aan Asha Karami voor de coördinatie, Vincent Breedeveld voor de portretfoto, Liene Schipper voor het afmixen, Johan van Dijke voor het beeldmateriaal en Athenaeum Boekhandel voor het gebruik van de opnameruimte.