Zeden van de oorlog

(Ik kende de zeden van de oorlog niet noch de zeden van het vluchten)

I
Toen ik het geronk van vrachtwagens in de verte hoorde en de kinderen schreeuwen Begreep ik dat we waren gevallen, gevallen, en gevangen door de wil om te leven
Ik sprong toen van blijdschap, om de verschijning van mijn naam op een nieuw gedicht
Maar nu staat mijn naam op een voedselbon en een nieuwe dood
Niets te koop hier
Behalve wijzelf
Het voedsel op vrachtwagens in de verte
Het water van de zee op schouders van mannen
En brood dat gesprekken deelt met vrouwen
Ik moet mijn loon omwisselen tegen bonnen
En poëziebundels tegen brandstof om brood te bakken
En de hemelen tegen een kerkhof zodat die niet overladen is met zielen
Het land stikt van verstrooide lijken
Ik moet vastberaden zijn
Minder dromerig en verdrietig
Ik moet wennen aan de zeden van oorlog
Er is geen dimensie meer aan mijn naam, behalve rouw


II
De engelen hebben hun missie volbracht
En laten de hemelpoorten voor ons open
Alleen wij op 300 vierkante km en ieder kruimeltje land is bedongen
De engelen vertrokken zonder mijn ziel bijeen te rapen uit mijn verscheurde ledematen
Ik zal niet sterven als een enkel lichaam
Ik zal niet sterven als een enkel lichaam
Ik zal sterven en door het land dwalen met mijn stoffelijke resten
De engelen zullen vertrekken
En ik zal sterven zonder de hand die gedichten schrijft
Op die kruimels van land


III
Nadat mijn laatste druppel bloed was gevloeid
Sprak de hemel: je hebt voor vandaag genoeg gebloed
Morgen zullen we weer sterven


IV
Ik wil leven
Ik wil bij toeval overleven zonder dat ik vlucht voor kogels
Ik heb de dood gemeden voor honderd dagen of wel meer
Ik moet nu mijn lichaam ontvluchten om te leven
Om een beetje te leven
Volledig
En dode lichamen te stikken aan het land

Er is geen rook meer in de stad

Mijn hart trilde dood
en mijn vader vertelde me dat ik niet zou sterven
Dat hij me van de dood zou verbergen in zijn grote gewaad
en mijn stem vervormen zodat de dood mij niet herkent
Dat de stad een tikje wilde veranderen en daarom verwoest werd
Mijn stad werd verwoest
Dat vertelde mijn vader toen mijn hart stierf van angst door de geur van kogels dichtbij
Dus vertelde hij dat jasmijn in staat van verwelking een geur van verderf heeft
Toen ik de soldaat zag zei hij dat we in maskeradetijd leven
Mijn vader huurde voor ons dromen in
Hij verborg ons voor de dood
Hij ving de wind in zijn zij zodat die me geen pijn zou doen
Mijn vader was een spiegel voor het land
Alle vaders waren een spiegel voor het land
Waar alle stenen ineenstorten terwijl ze oorlog verjaagt en zich verstopt voor de dood
De ogen van mijn vader verbergen de dood
Zijn hart beeft
Hij hing zijn stem aan de doodsgalgen om hem te veranderen
Hij stierf met de steen en werd ermee geboren
Hij stierf elke dag
Wij speelden met de dood, hij leerde mij verstoppen
Het hele land is mijn vader
Het hele land is een spiegel voor de oorlog
Alle vaders zijn spiegels voor nog meer verdriet en dood
Hij ging naar de horizon om te bukken en bidden
en hij vertelde ons dat dit land op ons lijkt
Hij bukte om de kogel naar zijn hoofd te ontwijken en hij rende naar ons toe
Mijn vader ving het leven voor ons
Mijn vader leerde me dat we in een tijdelijke dood zitten die zal eindigen
Ik draag een rivier in mijn hand
Hij leerde me hoe ik in mijn ene hand mijn zwaard moest dragen
Hij leerde me hoe ik niet opgeslokt kon worden door de aren
En hoe ik niet met de martelaren zou vallen
Hij leerde me hoe ik zijn rib moest dragen en vragen waar de rest van hem was gebleven
En nu draag ik zijn rib
Hoe vallen de martelaren?
Hoe sterft de stad?
Waar is de rib van mijn vader?
Waar is het vaderland?
Ik wil niet vallen
Ik zal de laatste martelaar zijn en ik zal de namen van de martelaren schrijven
Ik zal mijn naam schrijven
Dat is wat hij me leerde over mijn gewenste dood

Arjwan al Fayle studeerde in 2017 af aan de research master Literair Vertalen en heeft vertaald voor o.a. ILFU, De Groene Amsterdammer, Liter en onderzoek gedaan voor het LEILA Research Project. Arjwan werkt voor kansengelijkheid in het onderwijs in haar rol als projectleider bij JINC en staat nog altijd met één been in de vertaalwereld.